کشور آلمان در حال حاضر به یکی از قطب‌های صنعتی جهان تبدیل شده است. اقتصاد مولد و صنایع بزرگ آلمان سبب شده که این کشور همواره نیازمند نیروی کار قوی و ماهر باشد. با این همه با توجه به آنکه در سال‌های اخیر رشد جمعیت این کشور منفی بوده است، جمعیت آلمان به مرور پیر می‌شود و همین مسئله باعث شده تا این کشور به دنبال نیروی کار از کشورهای دیگر باشد. قطع به یقین مهارت این نیروی کار و کیفیت انجام کار بسیار برای سیستم این کشور حائز اهمیت است. از این رو سیاست‌‌های جذب نیروی کار در آلمان به گونه‌ای است که آموزش صحیح مهارت به نیروی کار، آنطور که مدنظر و نیاز صنعت قدرتمند آلمان باشد جز اولین الویت‌هاست. یکی از تدابیری که دولت آلمان برای این مسئله اندیشیده است، برگزاری دورههای اوسبیلدونگ و آموزش تئوری و عملی در زمینه‌های مختلف برای مشاغلی است که آلمان در آنها نیاز به نیروی کار دارد.
اگر مدنظر دارید که در پروسه‌ی مهاجرت در یک مدت زمان کوتاه به موقعیت شغلی مناسب و آینده‌ی تضمین شده در آلمان برسید، اوسبیلدونگ یکی از بهترین راه حل‌هاست.
اوسبیلدونگ (Ausbildung) چیست؟
سیستم آموزشی و شرایط پیدا کردن شغل مناسب در آلمان با کشورهای دیگر کمی متفاوت است. راه رسیدن به یک دانش و مهارت جهت بکارگیری در زمینه‌ی شغلی مدنظر شما الزاما از دانشگاه نمی‌گذرد. در آلمان برای آنکه بتوانند آموزش‌های تئوری را به آموزش‌های عملی نزدیک‌تر کنند و کارایی دانش تئوری را در عمل بالا ببرند، برای بسیاری از رشته‌ها دورههای آموزشی-مهارتی برگزار می‌کنند که در آلمان به دورههای اوسبیلدونگ معروف هستند.
در آلمان برای بیش از 500 رشته دورههای اوسبیلدوگ برگزار می‌شود. مدت این دورههای آموزشی معمولا بین یک تا سه سال، بسته به رشته‌ی انتخابی داوطلبان طول می‌کشد. دورههای آموزشی اوسبیلدونگ به دو بخش عملی و نظری تقسیم می‌شود. شما برای گذراندن بخش نظری در یکی از مدارس یا مراکز آموزشی، تحت تعلیم قرار می‌گیرید و سپس برای گذراندن بخش عملی به یک شرکت، کارخانه یا مراکز مربوط به رشته‌ی خودتان معرفی می‌شوید تا مهارت را به صورت عملی آموزش ببینید.
انواع دورههای اوسبیلدونگ
دورههای اوسبیلدونگ بسته به مقدار تئوری یا عملی بودنشان به دو دسته‌ی کلی تقسیم می‌شوند.
آوسبیلدونگ حرفه‌ای دوگانه ( Duale Berufsausbildung)
این دورهها با توجه به رشته‌ای که انتخاب کردید، بین دو تا سه سال و نیم طول می‌کشد. اوسبیلدونگ دوگانه برای افرادی مناسب‌تر است که تا کنون سابقه‌ی کاری و مدرک تحصیلی خاصی نداشته‌اند. شما یک یا دو روز در هفته یا چند هفته‌ی متوالی در یک مدرسه‌ی فنی-حرفه‌ای (berufsschule) درس می‌خوانید و مابقی دوره را در یک شرکت، کارخانه یا مراکز مربوط دیگر در زمینه‌ی رشته‌ی اوسبیلدونگ خود کار می‌کنید. برای مثال رشته‌ی آرایشگری یکی از زیرمجموعه‌های این نوع اوسبیلدونگ می‌باشد.
آوسبیلدونگ حرفه‌ای مدرسه‌ای (Schulische Ausbildung)
از آن‌جایی که تمام دروس تئوری و عملی این نوع اوسبیلدونگ‌ها در یک دانشکده‌ی فنی-حرفه‌ای یا یک کالج حرفه‌ای برگزار می‌شوند، به آنها آوسبیلدونگ مدرسه‌ای نیر می‌گویند. این نوع از دورههای آموزشی معمولا بیشتر شامل دروس تئوری هستند تا عملی و ساعات کار عملی نسبت به آموزش تئوری کمتر خواهد بود. آوسبیلدونگ مدرسه‌ای معمولا بین یک تا سه سال طول می‌کشد.
این اوسبیلدونگ‌ها بیشتر برای رشته‌هایی مانند پرستاری، طراحی، فروشندگی، بانکداری، صنعتی و مهندسی برگزار می‌شود.
درباره‌ی مراکز آموزشی و مقاطع تحصیلی آلمان بیشتر بدانید.
هزینه‌ی دورههای آوسبیلدونگ چقدر است؟
دورههای اوسبیلدونگ را هم در مدرسه‌های خصوصی و هم در مدرسه‌های دولتی می‌توانید بگذرانید. مدرسه‌های خصوصی هزینه دریافت می‌کنند و مدرسه‌های دولتی مجانی آوسبیلدونگ برگزار می‌کنند.
دریافت حقوق و دستمزد در دوره‌ی اوسبیلدونگ
در دورههای اوسبیلدونگ دوگانه شما تقریبا برای تمامی رشته‌ها دستمزد دریافت می‌کنید. برخلاف اوسبیلدونگ دوگانه در اوسبیلدونگ حرفه‌ای تنها برخی رشته‌های محدود مانند پرستاری، بینایی‌سنجی، تکنسین هوشبری، تکنسین اتاق عمل، مامایی و دستیار آزمایشگاه و سایر رشته‌های پیراپزشکی که در آلمان بسیار نیاز هستند،حقوق دریافت می‌کنند.
میزان این حقوق تقریبا به صورت زیر تخمین زده شده:
- سال اول: 800 یورو
- سال دوم: 900 یورو
- سال سوم: 1000 الی 1100 یورو
چه کسانی می‌توانند در دورههای اوسبیلدونگ شرکت کنند؟ (شرایط شرکت در اوسبیلدونگ چیست؟)
پیش از این مهم‌ترین و اولین شرط ورود به دورههای آوسبیلدونگ داشتن اقامت آلمان بود. اما از سال 2020 قانونی تصویب شد که به سبب آن کسانی که اقامت آلمان را ندارند نیز می‌توانند یک دوره‌ی اوسبیلدونگ مناسب پیدا کرده و با پذیرش گرفتن از این دوره وارد خاک آلمان شوند و این دوره را بگذرانند. البته میدانیم کسانی که در خاک آلمان هستند و برای شرکت در این دورهها درخواست می‌دهند شانس بیشتری خواهند داشت. با این همه با توجه به ظرفیت بالای دورههای آوسبیلدونگ جای نگرانی از این بابت وجود ندارد.
- سن مناسب برای ورود به این دورهها زیر 25 سال است اما از سنین بالاتر نیز پذیرش خواهد داشت.(لازم به ذکر است که برای برخی رشته‌ها محدودیت سنی وجود دارد ولی اکثریت رشته‌ها محدودیت سنی ندارند.)
- داشتن تنها مدرک دیپلم یا کالج برای ورود به این دورهها کفایت می‌کند و نیازی به مدارک تحصیلی دانشگاهی نیست.
- داشتن مدرک زبان آلمانی با سطح متوسط (حداقل B1) الزامی می‌باشد.
- داشتن تمکن مالی 10236 یورو
داشتن شرایط فوق برای اینکه افراد جهت گرفتن پذیرش از یک دوره‌ی اوسبیلدونگ و اخذ ویزا اقدام کنند، کفایت می‌کند.
آزمون ورودی دورههای اوسبیلدونگ
میدانیم این دورهها با همکاری شرکت‌ها و مدرسه‌های مختلفی برگزار می‌شود. برخی از این شرکت‌ها یا مدارس برای پذیرش داوطلبان خود آزمون‌های ورودی برگزار می‌کنند. اما برگزاری آزمون‌های ورودی جهت پذیرش افراد الزامی نیست. این کاملا بسته به تصمیم نهاد برگزارکننده و انتخاب شماست که در کدام دورهها ثبت نام می‌کنید.
مدارک مورد نیاز برای درخواست شرکت در دورههای آوسبیلدونگ
برخی مدارکی که شما باید از ابتدای مسیر اقدام جهت اخذ ویزا از طریق اوسبیلدونگ داشته باشید، به شرح زیر است:
- مدرک معتبر زبان آلمانی: مدرک زبان از این جهت اهمیت دارد که شما بتوانید به زبان آلمانی صحبت کنید و درس بخوانید. برای همین نمی‌توان گفت که دقیقا چه مدرکی مناسب است اما حداقل B1 با نمره‌ی 80 90 را نیاز دارید.
- مدارک تحصیلی: پیش‌تر گفتیم مدرک دیپلم کفایت می‌کند اما گر مدارک دانشگاهی دارید نیز قطعا تاثیر مثبتی در بررسی پرونده شما خواهد داشت پس مدارک تحصیلی خود را کامل ارائه کنید.
- رزومه و سوابق کاری: داشتن یک رزومه‌ی قوی الزامی نیست اما در روند بررسی پرونده‌ی شما در سفارت اگر بدانند شما یک فرد علاقه‌مند و با تجربه در این زمینه هستید، مسیر برای شما هموارتر خواهد شد. همچنین سوابق کاری‌تان را فارغ از اینکه با بیمه بوده یا بدون بیمه جمع‌آوری کنید و به زبان آلمانی ترجمه کرده و ارائه دهید. این در روند پذیرش شما نیز بسیار تاثیرگذار است.
- سایر مدارک: مدارکی که ممکن است بسته به رشته و دوره‌ای که شما انتخاب کردید از شما درخواست شود مانند میزان تسلط بر کامپیوتر و غیره.
فرصت‌های اوسبیلدونگ در آلمان را از کجا پیدا کنیم؟
راه‌های مختلفی برای پیدا کردن فرصت‌های اوسبیلدونگ وجود دارد. مثل مشاوره گرفتن از اداره‌ی کار یا اتاق بازرگانی آلمان، شرکت در همایش‌ها و … اما برای ما که در ایران هستیم بهترین راه حل جست‌وجو در اینترنت است. اگر شما به زبان آلمانی مسلط باشید، به راحتی در اینترنت جست‌وجو کرده و موقعیت مناسب خود را پیدا می‌کنید.
برخی از وبسایت‌هایی که می‌توانید در آنها دورههای اوسبیلدونگ را جست‌وجو کنید به شرح زیر است:
توجه داشته باشید که وبسایت‌های بسیار دیگری نیز در این زمینه وجود دارند و تنها این وبسایت‌ها نیستند.
اوسبیلدونگ کدام رشته را انتخاب کنم؟
درست است که مدرک تحصیلی تخصصی‌ای برای رشته‌های اوسبیلدونگ نیاز نیست اما سعی کنید تنها به رشته‌هایی وارد شوید که به آن علاقه دارید. غیر از علاقه‌مندی، استعداد یادگیری شما در این زمینه نیز بسیار اهمیت دارد. سعی کنید به رشته‌هایی وارد شوید که کارتان آسان باشد. به این دلیل که قرار است با زبان آلمانی آموزش ببینید و زبان برای شما ناآشناست. پس انتخابی نکنید که سختی کارتان دوچندان شود. همه‌ی ما میدانیم که یک زمینه هست که در آن زمینه مغز ما عملکرد بهتری در آن نشان می‌دهد. سعی کنید به سمت همان زمینه‌ها بروید.
شرایط اخذ ویزا و اقامت دائم آلمان با داشتن مدرک اوسبیلدونگ چگونه است؟
گرفتن پذیرش اوسبیلدونگ کلید ورود شما به مسیر مهاجرت است. یعنی بعد از گرفتن پذیرش مسیر تازه برای شما شروع می‌شود. سعی کنید در دوره‌ی اوسبیلدونگ تمام درس‌ها و مهارت‌ها را به خوبی یاد بگیرید و نهایت تلاش خود را برای درخشیدن در این دوره بکنید. به دو دلیل:
اول آنکه از دل همین دورهها شما معمولا برای بعد از پایان‌دوره، پیشنهاد کار دریافت می‌کنید. این پیشنهاد معمولا به افراد برتر دوره می‌شود.
مدرک اوسبیلدونگ یک مدرک کاملا معتبر در آلمان است. اگر واقعا در این دوران ماهر شوید با این مدرک حتما می‌توانید کار پیدا کنید.
پس از پایان یافتن دوره اوسبیلدونگ 12 ماه به شما فرصت می‌دهند تا کار پیدا کنید. این مدت زمان تقریبا شانس بسیار بالایی به شما می‌دهد تا بتوانید شغل مناسب را پیدا کنید. با پیدا کردن شغل و چند سال اقامت و پرداختن مالیات در آلمان نیز می‌توانید مراحل قانونی را طی کرده و درخواست اقامت دائم دهید. اقامت دائم همراه با یک آینده‌ی شغلی جذاب که زمینه‌ی آن را خودتان انتخاب کردید و برای آن تلاش کردید تا در یکی از بهترین کشورهای اروپایی مقیم شوید.